Quality matters – Tərcümədə keyfiyyətin əsl mənası

Tesla Tərcümə Mərkəzi
Nov 10
2 min read

2025-ci ilin 5–7 noyabr tarixlərində Brüsseldə və onlayn formatda keçirilən Translating Europe Forum (TEF) tədbiri bu il “Quality matters” – “Keyfiyyət vacibdir” şüarı altında təşkil edilir. Tədbir Avropa Komissiyası tərəfindən hər il keçirilir və dünyanın müxtəlif ölkələrindən dil xidmətləri mütəxəssislərini, tərcümə mərkəzlərini, texnologiya təminatçılarını və akademik dairələri bir araya gətirir.

Bu mövzu təsadüfi seçilməyib. Dil xidmətləri sənayesində “keyfiyyət” anlayışı artıq sadəcə dilin düzgünlüyü ilə ölçülmür. Bu, tərcümə prosesinin planlaşdırılmasından müştəriyə təqdimat mərhələsinə qədər bütün zənciri əhatə edən kompleks yanaşmadır.

1. Tərcümədə keyfiyyəti nə deməkdir?

Tərcümə keyfiyyəti yalnız qrammatika və terminologiya məsələsi deyil. O, məna uyğunluğu, məqsəd dəqiqliyi və istifadəçi təcrübəsi ilə müəyyən olunur.

Tədbirdə qeyd olunduğu kimi, tərcümə keyfiyyəti dörd əsas komponent üzərində qurulur:

Məqsədə uyğunluq (Fit for purpose): Tərcümə mətnin istifadə məqsədinə cavab verməlidir. Hüquqi sənəd üçün termin dəqiqliyi vacibdirsə, marketinq mətni üçün emosional ton və üslub ön planda olur.
Terminoloji sabitlik: Eyni anlayışların müxtəlif mətnlərdə fərqli tərcümə olunmaması keyfiyyətin əsas göstəricisidir.
Texnoloji inteqrasiya: Müasir CAT və QA (Quality Assurance) alətləri tərcüməçi əməyini tamamlayır, lakin insan nəzarəti hələ də əvəzolunmazdır.
Redaktə və yoxlama mərhələsi: Peşəkar redaktorun ikinci baxışı istənilən avtomatik sistemdən daha etibarlıdır.

2. Tərcümə sənayesində keyfiyyətin yeni istiqamətləri

Forumda dil xidmətləri sektorunun gələcəyinə dair panel müzakirələr göstərdi ki, texnologiya ilə insan təcrübəsinin balansı getdikcə daha vacib olur.

Süni intellekt və avtomatik tərcümə alətləri istehsal gücünü artırsa da, peşəkar tərcüməçinin kontekst və mədəni anlam yaratmaq bacarığı dəyişməz qalır.

Keyfiyyət indi həm də aşağıdakılarla müəyyən olunur:

Etibarlılıq və məxfilik,
Müştəri ilə şəffaf kommunikasiya,
Terminoloji idarəetmə sistemləri,
Layihə sonrası geribildirim mexanizmləri.

Tesla Tərcümə Mərkəzi bu prinsipləri öz iş prosesinə tam inteqrasiya etmişdir. Hər sifariş tərcümə → redaktə → korreksiya ardıcıllığı ilə yoxlanılır və müştəriyə son təqdimatdan əvvəl keyfiyyət təsdiqi təqdim olunur.

3. Müştəri üçün keyfiyyətin əhəmiyyəti

Tərcümədə keyfiyyət birbaşa nəticəyə təsir edir. Səhv termin və ya yanlış ton şirkət imicinə, hüquqi öhdəliyə və ya beynəlxalq tərəfdaşlığa zərər vura bilər.

Peşəkar tərcümə xidməti aşağıdakı üstünlükləri təmin edir:

Mətndə ardıcıllıq və terminoloji sabitlik;
Vaxtında və düzgün formatda təqdimat;
Məxfilik və məlumat təhlükəsizliyinin qorunması;
Tənzimlənmiş keyfiyyətə nəzarət prosesi.

Sifarişçi üçün bu, sadəcə “tərcümə” deyil, etibarlı nəticə deməkdir.

4. “Quality matters” – Tesla Tərcümə Mərkəzinin yanaşması

Bizim üçün “keyfiyyət” yalnız dilin düzgünlüyü deyil, həm də məsuliyyət və şəffaflıq mədəniyyətidir.

Hər layihə aşağıdakı prinsiplərlə həyata keçirilir:

İxtisaslaşmış tərcüməçilər: Hüquqi, texniki, tibbi və kommersiya sahələri üzrə ayrıca mütəxəssislər.
Redaktə və ikiqat yoxlama: Hər sənəd iki mərhələli redaktədən keçir.
Terminoloji nəzarət: Müştəriyə məxsus terminlər üçün fərdi baza yaradılır.
Məxfilik və təhlükəsizlik: Bütün sənədlər qorunan serverlərdə işlənir.
Davamlı keyfiyyət auditi: Daimi monitorinq və geribildirim əsasında sistemin təkmilləşdirilməsi.